Τα βασικά στάδια ρύθμισης αυθαιρέτου με τον Ν. 4495/2017 είναι τα εξής :

1.      Αυτοψία στο ακίνητο. Καταμετρούνται οι πολεοδομικές παραβάσεις πάντα συγκρινόμενες με τα σχέδια της οικοδομικής άδειας, εφόσον αυτή υπάρχει.

2.      Υπολογίζεται το απαιτούμενο πρόστιμο στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ το οποίο είναι κοινό για όλα τα αυθαίρετα της χώρας. Το πρόστιμο υπολογίζεται βάσει του εμβαδού, της τιμής ζώνης της περιοχής, την παλαιότητα της κατασκευής, το αν είναι εντός ή εκτός σχεδίου και τέλος βάσει ειδικών συντελεστών που αφορούν την κάθε πολεοδομική παράβαση, λαμβάνοντας υπόψιν και μειωτικούς συντελεστές για κοινωνικούς λόγους (π.χ. περιπτώσεις Α.μ.Ε.Α., πρώτης κατοικίας, μακροχρόνια ανέργων, πολύτεκνων, τρίτεκνων κ.α.).

3.      Υποβάλλεται ηλεκτρονική δήλωση στο ηλεκτρονικό πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ.

4.      Αφού υπολογιστεί το πρόστιμο και συμπληρωθεί η ηλεκτρονική δήλωση, γίνεται η πληρωμή παραβόλου. Το παράβολο ξεκινάει από τα 250 ευρώ. Μόλις πληρωθεί το παράβολο, απομένει μετά η πληρωμή του υπόλοιπου προστίμου είτε σε μηνιαίες δόσεις που φτάνουν και τις 100, είτε εφάπαξ με έκπτωση 20%.

5.      Η οριστική περαίωση της διαδικασίας γίνεται με την ολική εξόφληση του προστίμου και την υποβολή των δικαιολογητικών (σχέδια, τεχνική έκθεση, στατική επάρκεια κ.α.). Τα δικαιολογητικά αυτά παραδίδονται σε εσάς τυπωμένα και σε ψηφιακή μορφή. Εάν πληρωθεί μόνο το 30% του προστίμου η δήλωση βρίσκεται στο στάδιο της οριστικής υπαγωγής οπότε το αυθαίρετο παίρνει επίσημο έγγραφο από το ΥΠΕΚΑ με το οποίο μπορεί να συνδεθεί στην ΔΕΗ.



Σε πολλές περιπτώσεις κυρίως μικροπαραβάσεων ή παλαιών αυθαιρέτων δίνεται η λεγόμενη οριστική εξαίρεση από κατεδάφιση (νομιμοποίηση) και δεν γίνεται απλά αναστολή επιβολής προστίμων για 30 χρόνια (τακτοποίηση)..

Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου είναι:

η διαδικασία δημιουργίας ενός ηλεκτρονικού φακέλου ενός κτιρίου που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που το αφορούν, όπως:

• Τα σχέδια κάτοψης.
• Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.
• Την οικοδομική άδεια.
• Τις δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων.
• Τον πίνακα χιλιοστών.

Εκτός από κτίρια, στην ίδια νομοθεσία υπάγονται και αδόμητα οικόπεδα/γήπεδα καθώς και αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες.

Αυτό μπορεί να γίνει μόνο από έναν εξουσιοδοτημένο μηχανικό. Αρχικά, πρέπει να καταχωρηθεί το οικόπεδο/γήπεδο και δευτερευόντως η ιδιοκτησία. Κατόπιν, ο μηχανικός εκδίδει το Απόσπασμα Ταυτότητας Κτιρίου. Το κάθε Απόσπασμα έχει το δικό του κλειδί γνησιότητας και αποκλειστικό Κωδικό Ταυτότητας.
 

Στη συνέχεια, ο μηχανικός κάνει αίτηση για την έκδοση Πιστοποιητικού Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου, που περιλαμβάνει τη βεβαίωση του ιδίου ότι το ακίνητο έχει (ή δεν έχει) αυθαιρεσίες και το κατά πόσο οι τυχόν αυθαιρεσίες έχουν τακτοποιηθεί, καθώς και τα στοιχεία του Αποσπάσματος. Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου θα είναι το τελευταίο βήμα της οριστικής τακτοποίησης των αυθαίρετων κτισμάτων τα οποία έχουν ενταχθεί στους σχετικούς νόμους, καθώς μόνο με την απόκτησή της η τακτοποίηση θα θεωρείται ολοκληρωμένη.

Υποχρέωση απόκτησης ηλεκτρονικής ταυτότητας θα έχουν τα νέα κτίρια και διηρημένες ιδιοκτησίες για τα οποία εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες, ενώ τα παλαιότερα κτίρια θα πρέπει να την αποκτούν κατά τη στιγμή της μεταβίβασής τους αφού η σχετική δήλωση θα προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.